ضوابط و اصول در طراحی استخر

تعین حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب نوع شنا و نوع استخر

برای تعیین ابعاد و اندازه های استخر مهمترین عامل تعداد شناگران می باشد كه میانگین تراكم آنها با توجه به سرانه های ارائه شده به شرح ذیل قابل محاسبه می‌باشد.تعین حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب نوع شنا و نوع استخر

برای تعیین ابعاد و اندازه های استخر مهمترین عامل تعداد شناگران می باشد كه میانگین تراكم آنها با توجه به سرانه های ارائه شده به شرح ذیل قابل محاسبه می‌باشد.


ناحیه كم عمق آب (كمتر از 7/1 متر عمق):

شنای تفریحی= عمق آب برای استخرهای سرپوشیده و سرباز 5/1 متر
شنای آموزشی پیشرفته(تمرینات)=عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 2 متر- سرباز 5/2 متر
شنای آموزشی ابتدایی=عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 4 متر-سرباز 5/4 متر

ناحیه عمیق (بیش از 7/1 متر عرض):

شنای تفریحی پیشرفته=عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 2 متر- سرباز 5/2 متر
شیرجه= عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 5/17متر- سرباز 20متر

حداقل عرض حاشیه استخر:

برای استخرهای سرپوشیده 2 متر- سرباز 4 متر
حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب عمق استخر

این میزان به سادگی توسط مساحت سطح استخر و تعداد استفاده کنندگانی که می توانند به صورت ایمن از امکانات این سطح استفاده کنند تعین می شود :
سرانه استخر به ازاء عمق استخر

استفاده کننده به ازای هر2/2 متر مربع=قسمت کم عمق آب (کمتر از یک متر)
استفاده کننده به ازای هر72/ متر مربع=آب راکد (m 1 - 1.5 عمق)
استفاده کننده به ازای هر 4 متر مربع=آب عمیق (بیش از m 1.5 عمق )
استفاده کننده به ازای هر 4 متر مربع=آب عمیق (بیش از m 2 عمق )

اندازه و ساختمان معمول استخر

اولین گام در طراحی استخر شنا، تعیین مساحت كل آن است كه بر مبنای چگونگی استفاده و تعداد شناگرانی كه در یك زمان در داخل استخر خواهند بود، پیش بینی می شود. بر حسب توصیه كمیته استخرهای شنای آمریكا، می بایدحداقل طول استخر ft 60 و عرض آن مضربی از 5 ، 6 یا ft 7 باشد.
عرض هر لاین شنا در استخرهای ورزشی باید حداقلft 7 منظور گردد. اما در استخرهای تفریحی، تنها تعداد شناگرانی كه در یك زمان داخل استخر خواهند بود،عامل اصلی در تعیین مساحت استخر می باشد. معلوم شده است كه برای زمانی كه حداكثر تعداد شناگران داخل آب باشند، می باید به ازاء هر شناگر درون آب 25 فوت مربع سطح در نظر گرفته شود. در اینجا فرض بر این است كه یك سوم افراد حاضر در استخر درون آب نیستند(منظور شناگرانی هستند كه در محیط اطراف استخر بوده و هنوز به داخل آب نپریده اند ویا داخل آب بوده و از آن خارج شده اند، با این توضیح فرق بین افراد حاضر در استخر و«شناگران درون» آب مشخص می شود).
عمق استخر بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد. عمق آب در قسمت كم عمق انتهایی استخر باید حداقل 4 تا 5 فوت باشد و كف استخر با شیب ملایمی به تدریج به قسمت عمیق منتهی گردد. بهتر است عمق انتهای عمیق استخر جهت مناسب بودن برای شیرجه 9 فوت منظور شود. تا جائیكه پا به كف استخر می رسد و امكان راه رفتن وجود دارد، نمی باید عمق استخر به طور ناگهانی تغییر یابد، به طور تقریبی از عمق 4 فوت به 6 فوت. با معین شدن عمق استخر ومساحت سطح استخر، حجم داخل استخر مشخص می شود. جدول شماره (1-3) ابعاد استخرهای قانونی را كه توسط كمیته استخرهای آمریكا توصیه شده اند ارائه می دهد. ظرفیت این استخرها براساس گردش مداوم و 24 ساعته آب و فرمول های زیر تعین شده اند:
L*W25 = بار استحمامی استخر
حجم آب مورد نیاز برای هر شناگر بر حسب گالن=T2 25/6Q
C*VT*Q = ظرفیت استحمامی استخر در روز
L = طول استخر
W = عرض استخر
Q = حجم آب مورد نیاز برای هر شناگر (گالن)
T = مدت زمان یك گردش كامل آب استخر (ساعت)
C = ساعات گردش آب استخر
V= حجم استخر (گالن)



مثال:
بعنوان یک مثال طراحی ، فرض کنید در یک استخر تفریحی حداکثر 84 شناگر شنا کنند. در اینصورت:

فوت مربع سطح آب مورد نیاز 2100 = (فوت مربع بازاءهر شناگر) 25 * (شناگر) 84

لذا ابعاد استخر برای چنین سطحی بر حسب طرح می تواند بدین قرار باشد:30*70 یا 35*60 اگر این استخر دارای سکوی شیرجه نیز باشد، می توان شیب کف استخر را از عمق 4 فوتی در انتهای کم عمق به سمت نقطه ای به عمق 10 فوت در فاصله 15 فوتی از انتهای عمیق استخر فرض نمود. بنابراین عمق متوسط استخر را برای این شیب یکنواخت چنین خواهد بود:


7=(2)/(10+4)
مساحت استخر در انتهای کم عمق برای یک سطح استخر a= 70 ft * 30 ft خواهد شد:

S = (70 - 15 ) ft * 30 ft = 1650 ft2


سطح بدست آمده S = 1650 ft2 را اگر در عمق متوسط h=7 ft ضرب نماییم حجم v= 11550 ft3 بدست می آید.

در قسمت عمیق حجم استخر برابر است با :
v = 15 ft * 30 ft * 10 ft = 4500 ft3
بنابراین حجم کل استخر بر حسب گالن برابر خواهد بود با :
V total = (4500 ft3 + 11550 ft3 ) * 7.5 [gal/ft3] = 120375 gal
چنین استخری در صورتیکه سر پوشیده باشد باید با موزائیک یا کاشی سفید یا روشن خط کشی شود، و اگر در فضای باز باشد باید با سیمان سفید بطور کاملا صاف نازک کاری شود، تمامی گوشه های استخر می باید گرد باشند و سطح پیرامون استخر بگونه ای کاملا واضح بمنظور نشان دادن عمق آب در نقاط معین علامت گذاری شود، ترجیحا در نقاطی که عمق آب یک فوت افزایش می یابد. علامت گذاری خطوط شنا و غیره را می توان مواد تیره رنگ انجام داد ولی می باید در بخش اعظم استخر مواد روشن رنگ بکار روند تا هر گونه آلودگی و چربی به راحتی پیدا شود

انواع استخر های شنا

اطلاعات عمومی:

 شنا از جمله ورزشهای مورد توجه همگان بوده و ماهیت آن به نحوی است که موجب ایجاد حالت استراحت در عضلات و مغز می گردد.  آموزش شنا برای همه افراد در هر سنی واجب به نظر می رسد، زیرا به کمک آن انسان می تواند در مواقع ضروری خود را از غرق شدن در آب نجات دهد.

هدف اصلی شنا، طی مسافتی در داخل آب است که بوسیله حرکت منظم دست و پا و بدن انجام می شود و عمدتا" در استخرها و یا دریاچه ها صورت می گیرد. از شنا های تخصصی می توان کرال سینه، کرال پشت ، شنای قورباغه و شنای پروانه را نام برد. کلیه رشته های شنا در دو قسمت مردان و زنان به شرح زیر انجام می شود در مسابقات شنای آزاد قورباغه و پروانه، مسابقه با شیرجه شناگرشروع می شود لیکن در مسابقات شنای کرال پشت ، شناگر ابتدا باید در داخل آب قرار گیرد و سپس با شنیدن صدای استارت ، با فشار پاها به دیوار استخر مسابقه را آغاز نماید. هر یک از فعالیتهای مربوط به ورزشهای آبی داخل استخر ، بر اساس ویژگیهای خاص مستلزم مشخصات و ابعاد و اندازه هایی به شرح زیر می باشد :

 
- استخرهای آموزشی خردسالان: این استخرها دارای عمق حد اکثر 90 سانتیمتر ، عرض 7 متر و طول 6/16 یا 20 متر می باشد. برای ورود به این استخر پیش بینی پله با عرض حد اقل 7 متر برای کودکان مبتدی توصیه می شود . ایجاد دو خط شنا در طول استخر با علایم راهنما کمک موثری در پیشرفت روند آموزشی خواهد داشت . همچنین پیش بینی حاشیه ای به عرض 2 متر با کف سازی مناسب و غیر لغزنده در دور استخر امکان نرمش و آمادگی جسمانی شناگران خردسال و همچنین آموزشهای نظری برای آنها را فراهم خواهد ساخت. ضمنا" حاشیه استخر امکان کنترل و نظارت مربیان بر شنای خردسالان را در داخل آب تسهیل خواهد کرد.

 
- استخر شنای تفریحی: استخر تفریحی تابع ضوابط و معیار های خاصی بجز میزان عمق آب می باشد. از این رو استخر های تفریحی در شکلهای مختلف با تجهیزات وسایل تفریحی گوناگون طراحی و احداث می شود . در چنین استخرهایی بخش بزرگی از سطح آب ( تا 80 درصد ) کمتر از 7/1 متر عمق دارد . ناحیه عمیق در این نوع استخرها مناسب نصب تخته های شیرجه کوتاه ( حد اکثر تا 1 متر ) و نصب وسایل بازی مانند انواع سرسره نصب موج افکن های مکانیکی و ورزش غواصی می باشد. کف استخرهای تفریحی باید دارای شیب ملایم باشد و از 7 درصد تجاوز نکند.

پیش بینی سکویی به عرض حد اقل 2 متر در حاشیه استخر های سرپوشیده و 4 متر در حاشیه استخر های سر باز برای استراحت شناگران و نظارت ناجیان ضروری می باشد.

 
- استخرهای شنای حرفه ای و مسابقات: مقررات و ضوابط حاکم بر استخر هایی که برای انجام مسابقات در نظر گرفته می شود به گونه ای است که استفاده از این گونه استخر ها برای سایر ورزشهای آبی کمتر امکان پذیر است . با توجه به فواصل استاندارد و رسمی در مسابقات شنا  ، طول استخر باید مضربی از 100 باشد که طول 50 متر برای برگزاری مسابقات ترجیح داده شده است .

استخر های مورد نیاز برای مقاصد تمرینی و یا انجام مسابقات غیر رسمی ممکن است دارای طولی برابر با طول 33/33 متر ، 25 متر ، 20 متر و حتی 16 متر و دوسوم متر در نظر گرفته می شود. عرض استخر های مسابقه با توجه به تعداد خطوط شنا تعیین می شود. عرض خطوط شنا برای مسابقات داخلی 2 متر و برای مسابقات بین المللی تا 5/2 متر پیش بینی می شود . خطوط شنای کناری با فاصله نیم متر از لبه استخر در نظر گرفته می شود ، به گونه ای که برای یک استخر 6 خطی 13 متر مورد نیاز است . استخر های کمتر از 6 خط برای مقاصد تمرینی بکار می رود و در این نوع استخر ها فاصله خطوط شنای کناری از لبه استخر به 25 سانتیمتر کاهش می یابد که در این صورت استخر 4 خطی دارای 5/8 متر عرض و استخر 5 خطی دارای 5/10 متر عرض خواهد بود. استخرهای ویژه مسابقات رسمی و بین المللی دارای 50 متر طول با 8 خط شنا هر یک به عرض 5/2 متر می باشد که با احتساب دو فاصله نیم متری از لبه کناری استخر ، ابعاد کلی به 21 × 50 خواهد رسید.عمق استخرهای مسابقه در کمترین محل 3/1 و یا حد اقل 17/1 متر می باشد . برای کارایی بیشتر استخر ، عمق 22/1 متر توصیه می شود.

 
- استخرهای چند منظوره : با در نظر گرفتن تمهیداتی در مقاطع استخر های مسابقه ای و تمرینی امکان برگزاری سایر ورزشهای آبی تا حدود زیادی فراهم می شود . به گونه ای که رعایت عمق و شیب مجاز در کف استخر ها و بهره گیری از تقسیم کننده های شناور ، قابلیت بسیار خوبی برای افزایش کارایی و تبدیل آن به استخر های چند منظوره به وجود خواهد آمد.

 
- شنای گروهی و نمایشی: شنای گروهی که بصورت نمایشی برگزار می شود یکی از رشته های نوین و موفق در ورزشهای آبی است که طرفداران زیادی در بین جوانان دارد . این ورزش دسته جمعی نیاز به عمق حد اقل 7/2 متر و سطح آبی معادل 10 × 8 متر دارد که به تناسب افزایش تعداد شناگران، مساحت بیشتری مورد نیاز خواهد بود. در بازیهای المپیک ، نمایش این رشته ورزشی در استخر های 50 متری برگزار می گردد. بهترین محل برای تماشای مسابقات و نمایش های آبی استفاده از طرفین استخر می باشد . در استخر های روباز محل قرا گیری تماشاچیان باید دارای سایه بان بوده یا در جهت مناسبی نسبت به نور خورشید ساخته شود.