طرح فلسفه فولدينگ برای نخستین بار
اساس اندیشه اش بر زیر سئوال بردن بینش مدرن ومکتب ساختار گرایی
یک فلسفه افلاطون ستیز و دکارت ستیز
یک طرح ضد دکارتی
از نظر این فلسفه ، هیچ ارجحیتی در جهان وجود ندارد . زیر بنا و روبنا وجود ندارد . فولدینگ به دنبال تعدد است و می خواهد سلسله مراتب را از بین ببرد . این فلسفه در پی از بین بردن دو گانگی هاست .
- فولد یعنی چین و لایه های هزار تو
- یعنی هر لایه در کنار لایه دیگر
- همه چیز در کنار هم است
- هیچ اندیشه ای بر دیگری ارجحیت ندارد
- تفسیری بالاتر و فراتر از دیگری نیست
- همه چیز افقی است
به عبارت دیگر فولدینگ می خواهد منطق دو ارزشی را دیکانستراکت کند و کثرت و تباین را جایگزین آن کند
فلسفه فولدینگ
فولدینگ ، عمودگرایی ، طبقه بندی و سلسله مراتب را مردود می داند و به جای آن افقی گرایی را مطرح می کند . از نظر فولدینگ همه چیز همسطح یکدیگر است
از نظر دلوز : جهان به عنوان کالبدی از فولدها و سطوح بی نهایت که از طریق
فضا ، زمان فشرده شده ، در هم پیچ و تاب خورده و پیچیده شده است
دلوز و فیلیکس گاتاری :مقاله ای به نام " ریزوم " در سال ۱۹۷۶ در پاریس
رزیوم گیاهی است بر خلاف سایر گیاهان ، ساقه آن به صورت افقی و در زیر خاک رشد می کند . برگ های آن خارج از خاک است . با قطع بخشی از ساقه آن ، این گیاه از بین نمی رود ، بلکه از همانجا در زیر خاک گسترش می یابد و جوانه های تازه ایجاد می کند .
معتقد به قرائت ها و تفسیرهای مختلف و تفاهم و تعامل و تحمل
این قرائت ها نسبت به یکدیگر و در کنار یکدیگر
بابک احمدی:
راه های بی شمار به خانه ای می رسند ،
درهای قصر باز و بسته می شوند .
همه چیز چندگونگی معنا را تثبیت می کند
فولدینگ در معماری
از اوایل دهه 1990
خاستگاه فلسفه فولدینگ در فرانسه
معماری فولدینگ در آمریکا
منبع الهام : چند معنایی
ایده : فرم ضعیف - قابل انعطاف
بیان کننده ایده : پیتر آیزنمن
فرانک گهری، زاها حدید، فیلیپ جانسون، بهرام شیردل، جفری کیپنیز، گرگ لین، چارلز جنکز
نمایش پیچیدگی ها به صورت نرم و انعطاف پذیر
آمیزش پیچیدگی ها و گوناگونی های مختلف
آمیزش عوامل و نیروها به صورت نرم وانعطاف پذیر
در نهایت حفظ هویت و خصوصیت هریک از این عوامل
- نظریه دیکانستراکشن
- جهان به عنوان زمینه هایی از تفاوت ها
- شکل دادن به این تضادها را در معماری
- نظریه فولدینگ
- این منطق تضاد گونه در حال نرم شدن
- استفاده از خصوصیت بافت شهری و فرهنگی به گونه ای بهتر
- دیکانستراکشنیست ها
- نمایش عدم هماهنگی های درون پروژه را در ساختمان و سایت
- معماران فولد
- عدم نمایش تفاوت ها را در تقابل
- آمیزش تفاوت ها به صورت انعطاف پذیری طبق
- یک منطق سیال و مرتبط
- پیچیدگی وتضاد از دل تقابل های درونی پروژه بیرون می آید
- معماران فولد
- خصوصیت مکانی ،مصالح و برنامه به صورت انعطاف پذیری روی همدیگر تا می شوند ،در حالی که هویت هریک حفظ می شود
معماری فولدینگ در مقیاس شهری
- در جایی بین زمینه گرایی و بیان گرایی
- فرم های انعطاف پذیر نه به صورت کامل هندسی و نه به شکل دلبخواهی
- لایه های تا شده و انعطاف پذیر
- لایه ها نه نسبت به بافت مجاور خود نه بی تفاوت اند ونه مطابق با آنند
- بهره جویي از شرایط محیطی
- جاي دادن آنها در منطق پیچ خورده و منحنی خود
گرگ لین در تعریف معماری فولدینگ
تلفیق نمودن عوامل نامربوط در یک مخلوط به هم پیوسته
معماری نئوباروک
نام ديگر معماری فولدینگ
انعطاف پذیري کالبد بنا وسطوح مواج دیوارها نسبت به شرایط
پیتر آیزنمن Weak Form
فرمی که قابل انعطاف است وخود را با شرایط محیطی وفق میدهد
مركز گردهمايي كلمبوس
-قرار گرفتن لايه هاي ساختمان در حالت افقي ، به صورت همتراز وبا موقعيت همسان در كنار هم
-وجود دوگانگي در مقياس ساختمان
-مركز تبادل اطلاعات
-انتقال اطلاعات از لايه هاي مختلف ارتباطي اين مركز به مناطق و مراكز مختلف
-عبور لايه هاي مختلف راههاي ارتباطي از چهار طرف اين ساختمان
-نمايش چند لايگي خطوط ارتباطي و راههاي ارتباطي در ساختمان به صورت كالبدي
مركز گردهمايي كلمبوس پيتر آيزنمن
برج سيرز به عنوان نمادي از معماري مدرن بروس گراهام
-دنباله شيوه ميس وند روهه و شعار كمتر بيشتراست
-متشكل از 9 مكعب مستطيل به هم چسبيده
-توسط گرك لين
-با اين كار تيشه به ريشه نماد مدرنيته و معماري مدرن تبديل عمود گرايي به افقي گرايي
-قرار دادن لايه هاي برج همانند نواري خميري شكل طبق شرايط سايت
-قرار گرفتن لايه ها به حالت نرم و انعطاف پذير، به صورت افقي و بدون هيچ گونه ارجحيتي
در بين عوامل موجود
در سايت زد.
لغات کلیدی در معماري فولدينگ
-کثرت گرایی
-افقی گرایی
-ریزوم
-ضد دوگانگی
-ضد مرکزگرایی
-ضد سلسله مراتب
-ضد خرد گرایی
-ضد فرا روایت
-انعطاف پذیری
-انتقال فرم
-فرم ضعیف
پرش کیهانی
-تحولاتي كه در فيزيك ذرات بنيادين، نجوم، ژنتيك، رياضي، تكامل، فضا و زمان در سنوات اخير رخ داده، موضوع مكتب معماري جديد قرار
-اصل عدم قطعيت را در فيزيك كوانتوم گرفته است.
-«لذا نمي توان اجسام را داراي مكان مشخص در فضا و زمان فرض نمود. آن ها غير خطي، نامشخص و متقابلاً درگير يكديگر هستند و مانند يك موجود زيستي تطور پيدا مي كنند.
-با مطرح شدن اين مباحث در نيمه اول قرن بيستم جهان مكانيكي قرن نوزده به يك جهان ارگانيك تبديل شد كه در آن فضا- زمان و اجسام به صورت متحول، فعال، سيال، درگير با يكديگر و در ارتباط غير خطي هستند
-لذا دانشمندان جهت تبيين جهان امروز و، ديگر اتكا به علوم قرن نوزده و قطعيت جهان بيني رياضي گون مدرن ندارند. بلكه مباحثي همچون هرج و مرج، هندسه نا اقليدس، نظريه پيچيدگي و فيزيك غير خطي، جهاني متفاوت از گذشته در مقابل انسان پست مدرن گشوده شده است.
نظریه آشفتگی
-مقاله اي به نام «آيا حركت بال پروانه در برزيل باعث بوجود آمدن گردبادهاي عظيم در تكزاس مي شود؟
-اتفاقات كوچك موجب رخ دادن اتفاقات بزرگ مي شود
-در نجوم، گردش انتقالي قمر هايپرون به دور سياره زحل در يك مدار بيضوي شكل قابل پيش بيني صورت مي گيرد. ولي حركت وضعي آن به دور خودش قابل پيش بيني نيست.
هندسه فراکتال
-فراكتال ها شكل هايي هستند كه بر خلاف شكل هاي هندسه اقليدسي، به هيچ وجه منظم نيستند. اين شكل ها
-اولاً :سرتاسر نامنظم اند
-ثانياً :ميزان بي نظمي آن ها در همه مقياس ها يكسان است.
-جسم فراكتال از دور و نزديك يكسان ديده مي شود، به تعبير ديگر خود متشابه Self similarity است وقتي كه به يك جسم فراکتال نزديك می؛شويم، مي بينيم كه تكه هاي كوچكي از آن از دور همچون دانه هاي بي؛شكلي به نظر مي رسید، به صورت جسم مشخصي در مي آيد كه شكلش كم و بيش مثل همان شكلي است كه از دور ديده مي شود.
معماری پرش کیهانی
-جنكز : جهان به صورت خطي و يك سويه گسترش و تكامل نيافته، بلكه اين تكامل به صورت گسترش خطي و سپس رسيدن به مرز بحران وهرج و مرج و در نهايت پرش به شرايطي كاملاً متفاوت با گذشته صورت گرفته است.
-يچيدگي نظريه اي است كه چگونه ارگانيسم هاي در حال پيدايش به لحاظ تاثير متقابل اجزاء آن بر هم از حالت تعادل خارج شده (به واسطه افزايش انرژي، ماده يا اطلاعات) و به مرز بين نظم و هرج و مرج مي رسد. اين امر از همان مكاني است كه سيستم اغلب پرش مي كند، تقسيم مي شود و يا به صورت خلاقانه اي تاثير متقابل مي گذارد. اين كار به صورت غير خطي و غير قابل پيش بيني مي پذيرد.
-معماري امروز بايد معلول شرايط امروز باشد، معلول علم،تكنولوژي و فسلفه كنوني. به عقيده جنكز، اگر درجهان سنت، «فرم تابع سنت» است و در جهان مدرن « فرم تابع عملكرد» بوده است در جهان كنوني، «فرم تابع ديدگاه جهاني» بايد باشد.
-ميس وندرو شعار «كمتر بيشتر است»
-، جنكز «بيشتر متفاوت است» بدين معني كه جواب دو به علاوه دو لزوماً چهار نمي باشد.
-اكثر معماران دهه هشتاد سبك ديكانستراكشن كه به سمت فولدينگ گرايش پيدا نموده بودند، از اواسط دهه نود ميلادي، مباني نظري معماري خود را بر اساس مباحث جديد مطرح شده بنا نهادند.
-پيتر آيزنمن فرانك گري و دانيال ليبسكيند، در ساختمان هاي آن ها روند طراحي و پيدايش به همان صورتي انجام مي پذيرد كه در مقياس بزرگتر يعني كيهان اتفاق مي افتد.
-
-بر طبق علوم جديد، جهان امروز نه نظامي مشخص، بلكه تركيبي از نظم و بي نظمي است. معماري جهان نو، همانند خود اين جهان كه علوم پيچيده تصوير ديگري از آن نشان داده اند. جهاني خلاق، خود تنظيم، خود تغيير، غير قابل پيش بيني و در حال شدن است. معماري غير خطي، كوژ و كج و انحناء دار كه امروزه توسعه و رشد مي يابد. متاثر از ديدگاه هاي فيزيك امروز است كه جهان را با موج و اجزاء ذرات مي شناسد.
جنكز ضوابط این معماری را در هشت مورد خلاصه كرده است:
1) ساختمان مجاور طبیعت با استفاده از گفتمان طبیعی
2) نمایش مبدا كیهانی سازمان دهی خودی وظاهر شدن وپرش به یك سطح بالاتر ویا پایین تر
3) عمق سازمان دهی وپیچیدگی ومرز اشفتگی
4) تجلیل از گوناگونی و تنوع و دگرگونی
5) ایجاد گوناگونی از طریق روش های تكه چسبانی (كولاژ)
6) تصدیق زمان وبرنامه اجباری و چرخه طبیعی و كثرت گرایی
7) بیان موضوعات به صورت نشانه های دو گانه یعنی نشانه های زیبایی و نشانه های ایده ها
8) توجه به علم خصوصا علم معاصر در مورد مباحث نشانه های كیهانی