کارفرما: هیئت امنای هیئت ابوالفضلی شهرک امام صادق میبد
طراحی معماری: گروه معماری مهرازان میبد
طراحی سازه: گروه سازه شرکت فنی مهندسی آتی عمران میبد
مساحت سایت: حدود 2400 متر مربع
زیربنا: بیش از 5000 متر مربع
ريز فضاهاي مجموعه شامل:
فرهنگي:
-کتابخانه 350 متر مربع (زير زمين، همکف و اول)
- فرهنگسرا 270 متر مربع (همکف و اول)
- آموزشي 90 متر مربع (همکف)
مذهبي:
- مسجد 800 متر مربع (همکف و غرفه)
- حسينيه 830 متر مربع (همکف و غرفه)
ورزشي:
- سالن ورزشي 316 متر مربع (زيرزمين)
- زورخانه ورزشهاي باستاني 120 متر مربع (زيرزمين)
خدماتي:
-تالار مراسم 780 متر مربع (زيرزمين)
-صحن و فضاي روباز 530 متر مربع (همکف)
آشپزخانه و مهمانسرا 880 متر مربع (زير زمين)
- 4 واحد تجاري 120 متر مربع (همکف)
سایت این مجموعه از یک طرف به خیابان 24 متری و از دو طرف به کوچه 8 متری راه دارد و از یک طرف با زمین مجاور با کاربری درمانگاه همجوار می باشد ...
از شاخص ترین همجواری ها پارک بزرگ بهاران میبد در سمت شرق مجموعه و یک خیابان 24 متری عمود بر خیابان 24 متری مجاور مجموعه میباشد ...
اولین نکته ای که در طرح به آن توجه شد، قرار گرفتن محور ورودی اصلی، روی محور خیابان عمود بر خیابان همجوار سایت بود، بطوریکه ورودی مجموعه کاملا از ابتدا تا انتهای خیابان مذکور دیده شود. اصلی که معمولا برای مساجد در معماری سنتی ایرانی رعایت میشد ...
دومین نکته هم محور بودن مسجد (فضای گنبد دار) با محور قبله و ورود نماز گزاران از محور قبله و روبه قبله بود ...
در مجموعه مورد نظر بعد از عبور از ورودی و چرخش 45 درجه ای به صحن بزرگ میانی میرسیم، که در بدو ورود حوض های آب و یک محور که با کف سازی نمایش داده شده نظرمان را جلب خواهد کرد ... حوض آب را بعنوان نماد خوش آمد گویی، و فضایی برای تلطیف هوا و لمس آب توسط نماز گزاران ضمن وضو گرفتن، و همچنین رسیدن به مفهوم تطهیر و پاکیزگی بعد از عبور از حوض ها در طرح جانمایی کرده ایم ...
محور کف سازی، و با توجه به آن بیرون آمدگی در یک قسمت صحن، ما را دعوت به پرستش خدای یکتا و حضور در مسجد خواهد کرد.
در مجموعه، سعی کرده ایم با نماد پنهان و آشکار، مسجد را بعنوان عنصر اصلی و برتر معرفی کنیم، هم از نظر ارتفاع و هم از نظر دارای گنبد بودن و هم محور ها و ...
بیرون زدگی جلوی ورودی مسجد نیز ایده ی دیگری بود، تا در صحن، شاخص ترین ورودی را برای خود برگزیند، چیزی شبیه به معماری میدان نقش جهان اصفهان، در آن مجموعه معمار برای برتری دادن سیاست بر همه چیز، فضای عالی قاپو را با بیرون زدگی شاخص کرده و دو مسجد و بازار را با تو رفتگی طراحی کرده است، این ایده برای نشان دادن برتری سیاست بر مذهب و تجارت بوده است.
با توجه به فرهنگ عمومی مردم محل و شهرستان، و با توجه به کاربری های موجود، ما نیز سعی کردیم، با ایجاد بیرون زدگی در جلوی مسجد، عبادت و اقامه نماز که از اصول دین مردم محل و شهرستان هست استفاده کنیم.
بعد از گذر از حوض های آب و ورود به فضای مسجد، به یک فضای فیلتر مانند به شکل دو کمان به هم رسیده مانند () "پرانتز باز و بسته" تا چرخش محور و هم محور شدن با محوریت قبله را در عین این که نماز گزار متوجه آن نشود رعایت کنیم ... (چرخش محور بیش از 45 درجه نسبت به محور ورودی بود، 45 درجه آن را در هنگام ورود و رسیدن به صحن و بقیه را بعد از ورود به مسجد و عبور از این فضای بیضی شکل در طرح لحاظ کرده ایم، شکل دایره ای و کمانی، بهترین شکلی بود که میتوانستیم چرخش را بدون احساس شدن و در عین رعایت تعادل در آن ایجاد کنیم ...
در طراحی این مسجد سعی کردیم، برخلاف اکثر مساجد، که به فضای بانوان اهمیتی چندانی داده نمیشد، عمل کنیم، به طوریکه همین فضای بیضی شکل (که در طرح بعنوان تالار آینه لحاظ خواهد شد) در ورودی زنانه هم لحاظ شد ... و سعی شد با در نظر گرفتن عرض بیشتری نسبت به عرض معمول در مساجد دیگر برای بانوان، فضای مطلوب تری را برای نماز گزاری بانوان بوجود آوریم ... ضمن اینکه غرفه های بالا کاملا در احتیار بانوان قرار میگیرد ...
ضمن آنکه صحن کوچی را در مقال ورودی زنانه در نظر گرفتیم، و در آن صحن ورودی سرویس و وضوخانه زنانه و ورودی کتابخانه زنانه قرار دادیم، تا تقریبا کاربری غالب بانوان را داشته باشیم ...
از مسجد که بیرون بیایم و به فضای روبروی مسجد و در سمت دیگر صحن توجه کنیم، به فضای حسینیه میرسیم که با 5 درب از فضای صحن جدا شده است ...
یکی از لازمه های انعطاف پذیری طرح، این بود که در مواقع لزوم (مراسم های خاص و اجرای نمایشگاه) فضای کافی و بزرگی را در اختیار مردم قرار دهیم، ازین رو حسینیه و صحن و مسجد را جوری در کنار هم قرار دادیم، تا در مواقع لزوم با پوشاندن سقف صحن با سقف های موقت و باز کردن درب های حسینیه و مسجد، این سه فضا (حسینیه، مسجد و صحن میان آن دو) با هم کار کرده و یک مجموعه بزرگ را در اختیار مراجعه کنندگان قرار دهد ...
دو صحن کوچک دیگری که در حجم کلی نمایان است، و از ورودی فرعی از کوچه مجاور سایت دسترسی دارد، مربوط به کاربری های دیگر مجموعه می باشد، در صحن اول، ورودی مجموعه ورزشی (زیر زمین) و کلاس های آموزشی (همکف) قرار دارد، و صحن دوم، تقریبا کاربری برای بانوان دارد که قبلا به آن اشاره شد ...
ورودی های تالار مراسم هم از کوچه های پشت و مجاور می باشد، تا مزاحمتی برای کاربری های دیگر مجموعه نداشته باشد ...
در طراحی حجم و فرمهای مجموعه، سعی شد نوآوری هایی با توجه به جنبه های اقتصادی و پذیرش ساکنان محل و استقبال آنان از فرمهای جدید و نو داشته باشیم ...
طرح ترکیب فرمها در گنبد، طاقهای اطراف صحن و و رواق های بیرون مجموعه را با الهام از رسمی بندی و کاربندی و طراحی کردیم ...
با توجه به احترامی که برای درونگرایی معماری ایرانی و منطقه قائل بودیم، ضمن توجه به فضای بیرون و حجم کلی، جزئیات بیشتری را برای داخل مجموعه (صحن ها و داخل فضا ها) در نظر گرفتیم ...
در کنار ورودی اصلی مجموعه، فضایی را برای قرار دادن نخل (نماد تابوت مطهر امام حسین علیه السلام) و یکی از نمادهای عزاداری دهه محرم در استان در نشر گرفتیم ... و برای مسقف کردن آن نیز از سازه چادری و با نمادی از خیمه امام استفاده کردیم ...
استفاده از مناره ها با سطح مقطع مربع شکل، اوج ساختار شکنی ما در طراحی مجموعه با توجه به سطح پذیرش و استقبال مردم از فرمهای جدید بود ...
دو جداره مناره به صورت مشبک بوده و به اسما متبرک چهارده معصوم مزین است و در شب از داخل به آن نور تابیده میشود تا منور شده و نماد مناره (محل نور) را بهتر در ذهن مخاطب تداعی کند ...
در راس مناره ها هم اسما متبرک خدا و با نور سبز رنگ، همچنان بر برتری، محوریت خدای یگانه بر همه چیز تاکید دارد ...
پی نوشت: برای جلوگیری از طولانی شدن مطلب، فقط اصول رعایت شده کلی را بیان کردم ...
نوشته شده توسط: مجید آقایی میبدی